6 grudnia 2023
Wybór odpowiedniego wina potrafi zmienić smak potrawy i nadać charakter każdej okazji. Czym różnią się wina wytrawne, półsłodkie i słodkie? Najnowszy artykuł pomoże Ci lepiej odnaleźć się w świecie win i wybierać świadomie, niezależnie od okazji.
W tym artykule omówimy
Wina słodkie, wina półsłodkie, wina wytrawne – czym się różnią?
W najprostszy sposób różnicę między winami można określić na podstawie poziomu słodyczy wyczuwalnej w trunku. Używając bardziej specjalistycznych określeń, chodzi o zawartość cukru resztkowego, czyli cukru, który pozostaje po zakończeniu fermentacji.
Wina wytrawne mają około 4 g cukru resztkowego na litr, a słodkie mogą zawierać go nawet dziesięciokrotnie więcej! Trunki określane jako półwytrawne i półsłodkie, zgodnie ze swoimi nazwami, mieszczą się zwykle w środku skali.
Oczywiście sama objętość cukru to nie wszystko. Na doznania smakowe wpływają też poziom kwasowości oraz zawartość alkoholu i tanin. Właśnie dlatego nawet dwa trunki z taką samą zawartością cukru resztkowego mogą smakować inaczej.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat różnic między różnymi winami, dobrze trafiłeś! W tym artykule wyjaśnimy niuanse, które przydadzą się każdemu początkującemu sommelierowi.
Skąd bierze się słodycz w winie?
Naturalna słodycz wina pochodzi z samych winogron. Moszcz, czyli sok z winogron wykorzystywany jako baza, zawiera naturalne cukry. W czasie fermentacji drożdze przekształcają cukier w alkohol.
- Jeśli nastąpi całkowita fermentacja, powstanie wino wytrawne, z niewielką zawartością cukru resztkowego.
- Jeśli fermentacja zostanie przerwana wcześniej (np. przez schłodzenie lub dodanie alkoholu), powstanie wino półwytrawne, półsłodkie lub słodkie.
Innymi czynnikami są terroir winiarni oraz moment zbiorów – winogrona zbierane później są bardziej dojrzałe i zawierają więcej cukru. W przypadku trunków takich jak porto słodycz jest uzyskiwana przez dodawanie spirytusu winnego, który zatrzymuje fermentację i podnosi poziom alkoholu.
Kwasowość i taniny także wpływają na smak
Nasze kubki smakowe reagują również na kwasowość, poziom alkoholu i taniny. Na przykład wysoka kwasowość „ukrywa” cukier, więc wino wydaje się mniej słodkie, niż wynika to z analizy chemicznej. Z kolei taniny – obecne głównie w czerwonych winach – wnoszą cierpkość, która również wpływać na odbiór słodkości.
Zależności te świetnie widać na przykładach:
- Wino wytrawne o bardzo niskiej kwasowości może wydawać się łagodniejsze i „miękkie” – niemal jak półwytrawne, mimo że zawiera znikome ilości cukru.
- Wino półsłodkie z wysoką kwasowością może smakować jak półwytrawne – i odwrotnie.
Klasyfikacja win według zawartości cukru
Na etykietach win znajdują się dość intuicyjne określenia „wytrawne”, „półwytrawne”, „półsłodkie” i „słodkie”. Mimo to wiele osób z przyzwyczajenia sięga wyłącznie po wina, które zna i pije od lat. Jednak lepsze zrozumienie różnic może otworzyć przed Tobą drogę do nowych smaków i świadomej degustacji. Zapoznaj się z opisem jednej z metod klasyfikacji – podziału według zawartości cukru.
Wino wytrawne
Wino wytrawne to efekt pełnej fermentacji – drożdże przekształcają niemal cały naturalny cukier z winogron w alkohol. W tym procesie nie stosuje się dosładzania ani zatrzymywania fermentacji, dlatego smak bywa wyrazisty i zdecydowany. Ostateczny charakter trunku zależy od:
- jakości owoców,
- rodzaju szczepu,
- techniki dojrzewania.
Zawartość cukru w winach wytrawnych zazwyczaj nie przekracza 4 g/l. Smak bywa zdecydowany, lekko kwaskowaty. Czasem jest odbierany jako cierpki, szczególnie przy czerwonych odmianach bogatych w taniny.
- Do czego pasuje? Wino wytrawne to świetny wybór do obiadu. Pasuje do mięs czerwonych, serów twardych, makaronów w sosach pomidorowych czy dań kuchni śródziemnomorskiej.
- Przykłady: Cabernet Sauvignon (Francja, Chile, USA), Pinot Grigio (Włochy), Sauvignon Blanc (Nowa Zelandia, Francja), Rioja Crianza (Hiszpania).
Wino półwytrawne
Produkcja win półwytrawnych wymaga sporej precyzji. Fermentacja jest celowo zatrzymywana w wybranym momencie, by w trunku pozostała niewielka ilość cukru resztkowego. Czasem stosuje się też kupażowanie, czyli łączenie win o różnych profilach smakowych.
Dzięki takim zabiegom smak zachowuje balans między wytrawnością a delikatną słodyczą. Dla wielu osób wino półwytrawne stanowi idealny kompromis między wyrazistym a łagodnym smakiem.
- Do czego pasuje? Wino półwytrawne możesz bez obaw podać w czasie serwowania dań drobiowych, kuchni azjatyckiej, warzywnych zapiekanek, a także jako wino stołowe na spotkania towarzyskie.
- Przykłady: Riesling półwytrawny (Niemcy, Austria), Gewürztraminer (Alzacja, Niemcy), Grüner Veltliner (Austria), Tokaj Furmint półwytrawny (Węgry).
Wino półsłodkie
Wino półsłodkie powstaje podobnie jak półwytrawne. Winiarz nie dopuszcza do całkowitej fermentacji, co pozwala zachować wyraźniejszy poziom naturalnej słodyczy. Cukier nie powinien zdominować smaku, dlatego ważne jest zachowanie równowagi między słodyczą a kwasowością. Również tutaj bywa stosowane kupażowanie.
Może zawierać sporo cukru – od 12 do nawet 45 g/l. Półsłodkie trunki są szczególnie popularne wśród osób, które nie przepadają za ostrym charakterem win wytrawnych.
- Do czego pasuje? Wino półsłodkie dobrze komponuje się z kuchnią orientalną, pikantnymi potrawami, serami pleśniowymi. Może też grać pierwsze skrzypce jako trunek serwowany solo, np. przy lekkich przekąskach.
- Przykłady: Moscato d’Asti (Włochy), Riesling półsłodki (Niemcy), Tokaj półsłodki (Węgry), Gewürztraminer półsłodki (Niemcy, Alzacja)
Wino słodkie
Uzyskanie słodkiego wina wcale nie jest proste; niekiedy wymaga zastosowania specjalnych technik. Wyraźną słodycz można uzyskać na kilka sposobów:
- przez późny zbiór winogron, gdy owoce są maksymalnie dojrzałe;
- botrytyzację, czyli szlachetne pleśnienie, które zagęszcza sok;
- zatrzymanie fermentacji, np. przez schłodzenie lub dodanie alkoholu;
Każda z tych metod pozwala zachować wysoki poziom cukru (ponad 45 g/l). Wina tego typu są gęste i aromatyczne, często o głębokim złotym lub bursztynowym kolorze.
- Do czego pasuje? Słodkie wino najlepiej smakuje z deserami, owocami, foie gras. W niektórych krajach traktuje się je jako tzw. wino medytacyjne – serwowane bez jedzenia, do powolnego, uważnego degustowania i cieszenia się każdym łykiem.
- Przykłady: Porto (Portugalia), Tokaj Aszú (Węgry), Sauternes (Francja), Icewine/Eiswein (Kanada, Niemcy), Muscat (Francja, Włochy).
Nie zawsze można polegać na etykiecie
Oznaczenia mogą się różnić w zależności od regionu. Francja, Niemcy czy Włochy – każdy kraj ma swoje tradycje i własne sposoby opisywania win. Dlatego, mimo iż warto znać podstawowe różnice, warto kierować się własnym smakiem i tym, co o winie mówi sam producent.
Jak wybrać odpowiednie wino dla siebie?
Nie musisz mieć eksperckiej wiedzy ani rozpoznawać aromaty na poziomie sommeliera. Wystarczy poznać podstawy – zrozumieć, czym różni się wino wytrawne od półsłodkiego, jak wpływa na smak zawartość cukru i dlaczego jedno wino pasuje do ryby, a inne do czekoladowego deseru.
Najważniejsze: nie bój się próbować. Nawet jeśli masz swoje ulubione smaki, warto od czasu do czasu sięgnąć po coś nowego – na przykład wino z innego kraju, z mniej znanego szczepu lub w stylu, po który zwykle nie sięgasz. Takie eksperymenty najczęściej prowadzą do prawdziwych odkryć.
Poznaj wina z oferty sklepów Cortez
Jeśli chcesz rozpocząć swoją przygodę z winem lub poszerzyć domową kolekcję o starannie wyselekcjonowane propozycje z różnych zakątków świata, zajrzyj do sklepu sieci Cortez. Znajdziesz tam zarówno klasyczne wina wytrawne, jak i delikatne półsłodkie trunki, które sprawdzą się na każdą okazję.
Nie musisz znać się na wszystkim – wystarczy, że wybierzesz wino dopasowane do własnego gustu. Sprawdź naszą kolekcję i wybierz smak, który Ci odpowiada.
