12 sierpnia 2022
Nalewki wracają do łask w zupełnie nowym wydaniu. To już nie tylko babcina specjalność z piwnicy, ale rzemieślnicze perełki pełne smaku, aromatu i historii zamkniętej w butelce. Przeczytaj, skąd się wywodzą prawdziwe nalewki i jak powstają. Opowiemy też o ich rodzajach i zdradzimy, z czym smakują najlepiej.
W tym artykule omówimy
Czym są nalewki?
Sposób przygotowania nalewki jest prosty, ale efekt potrafi zaskoczyć. Wystarczy zalać owoce, zioła, przyprawy (a nawet kwiaty!) spirytusem lub wódką i pozostawić na kilka tygodni. W tym czasie składniki oddają wszystko, co najlepsze – aromat smak, kolor. Gdy trzeba, można dodać miód albo cukier. I pozostaje czekać, aż czas zrobi swoje.
Wiele osób uważa, że prawdziwe nalewki to połączenie tradycji, cierpliwości i smaku, zamknięte w butelce. Rzeczywiście, nalewka to nie tylko przepis – to domowy lub rzemieślniczy trunek, pełen charakteru i niepowtarzalny jak przepis babci czy lokalnego producenta.
Choć często serwuje się je po obiedzie, niektóre nalewki potrafią zrobić coś więcej niż tylko smakować. Wzmacniają odporność, wspierają trawienie, łagodzą kaszel. Nie bez powodu są nazywane leczniczymi „eliksirami”.
Krótka historia nalewek
Nalewki mają długą, pachnącą ziołami historię. Już w średniowieczu zielarze i alchemicy eksperymentowali z alkoholowymi wyciągami z roślin. To właśnie oni stworzyli pierwsze receptury.
Największy rozkwit nalewkowej sztuki przypada na XVII-XIX wiek. Wtedy niemal każdy szlachecki dwór miał w piwniczce własnoręcznie robione trunki z malin, wiśni, pigwy czy piołunu. Nalewki nie tylko umilały wieczory, ale też wspierały zdrowie. Szczególnie te ziołowe (miętówki, anyżówki czy piołunówki) łagodziły trawienie i wzmacniały organizm.
Po II wojnie światowej tradycja nieco przycichła, ale dziś wraca z nową energią. W czasach mody na autentyczność i rzemiosło nalewki znów trafiają na stoły.
Nalewka w kulturze – od tradycji rodzinnej po nowoczesnej spotkania
Nalewka od zawsze miała swoje miejsce w polskim domu. Podawano ją podczas rodzinnych spotkań, świąt, wieczorów przy kominku. Była elementem tradycji przekazywanej z pokolenia na pokolenie.
Dziś jej popularność rośnie. Można ją serwować podczas spotkań z przyjaciółmi, degustacyjnych kolacji czy spokojnych wieczorów. Jakie nalewki wybierać? Wszystko zależy od Twoich preferencji i okazji. Poniżej znajdziesz kilka praktycznych wskazówek.
Rodzaje nalewek
Nalewki można klasyfikować na wiele sposobów – według składników, poziomu słodyczy czy sezonowości. Każdy typ ma swój niepowtarzalny charakter i zastosowanie. Po jakie warianty najchętniej sięgają miłośnicy domowych trunków?
Owocowe klasyki
To najczęściej wybierane nalewki, idealne na początek przygody z domową produkcją. Powstają z wiśni, malin, pigwy, aronii, porzeczek czy śliwek. Są intensywne, głębokie, a niekiedy lekko kwaskowe, więc świetnie sprawdzają się jesienią, do deserów lub jako rozgrzewający akcent chłodnych wieczorów.
Ziołowe i korzenne kompozycje
Do tej grupy należą piołunówka, miętówka, anyżówka czy nalewka z dziurawca, Pachną jak stara apteka, w najlepszym znaczeniu tego słowa. Często pełnią funkcję nie tylko smakową, lecz także prozdrowotną: wspomagają trawienie, rozgrzewają, łagodzą napięcia. To świetny wybór na zimniejsze miesiące i po obfitym posiłku.
Kwiatowe aromaty
Krótko mówiąc, są subtelne i wyrafinowane. Delikatne nalewki z płatków róży, czarnego bzu czy akacji są nieco mniej znane, ale dzięki temu potrafią zaskoczyć. Doskonale odnajdują się w nowoczesnej kuchni, jako dodatek do lekkich deserów lub składnik koktajli.
Cytrusowe i egzotyczne wariacje
Dla tych, którzy lubią odważne połączenia. Pomarańcza, limonka, imbir, a nawet chilli nadają im świeżości i charakteru. Nalewki cytrusowe i egzotyczne sprawdzą się szczególnie latem, podane lekko schłodzone. Ich aromat i lekka ostrość doskonale orzeźwiają.
Miodowe połączenia
Miodowe nalewki są delikatne, ale bogate w smaku. Połączenie alkoholu z naturalną słodyczą miodu i nutą przypraw zadowoli zarówno początkujących, jak i doświadczonych koneserów. Aksamitna struktura i łagodność czynią je doskonałym wyborem na spokojne wieczory.
Wybór odpowiedniego rodzaju nalewki to kwestia gustu i okazji. Niektóre smakują jak deser, inne przypominają wytrawne aperitify. Warto próbować różnych wariantów, by znaleźć ten, który najlepiej odpowiada naszym preferencjom.
Jak powstaje nalewka? Proces krok po kroku
Przygotowanie nalewki nie wymaga specjalistycznego sprzętu ani skomplikowanych procedur. Liczy się jakość składników i odrobina cierpliwości. Zobacz prosty przewodnik, który krok po kroku przeprowadzi Cię przez cały proces:
- Dobierz składniki. Wybierz świeże, dojrzałe owoce, aromatyczne zioła lub przyprawy. Zadbaj też o odpowiedni alkohol. Najlepiej sprawdzi się spirytus lub dobrej jakości wódka.
- Zalej alkoholem. Przełóż składniki do dużego słoja i zalej alkoholem. Teraz czas zaczyna działać na Twoją korzyść, bo proces maceracji w zależności od surowców trwa od kilku dni do nawet kilku miesięcy.
- Przefiltruj. Gdy trunek osiągnie pożądany smak i aromat, przecedź go przez gazę lub filtr. Dzięki temu usuniesz wszelkie osady i uzyskasz klarowny płyn.
- Dosłodź do smaku. W tym etapie możesz dodać miód, cukier lub syrop.
- Odstaw na leżakowanie. Gotową nalewkę przelej do butelek i odstaw w ciemne, chłodne miejsce.
Warto wiedzieć: Im dłużej nalewka dojrzewa, tym bardziej zyskuje na głębi i szlachetności. Kilka miesięcy cierpliwości może całkowicie odmienić jej charakter.
A co, jeśli nie chcesz czekać? W sklepach Cortez znajdziesz gotowe, rzemieślnicze nalewki, które dojrzewały w odpowiednich warunkach i zyskały pełnię smaku.
Jak podawać nalewki, żeby smakowały jeszcze lepiej?
Nalewki najlepiej prezentują się w temperaturze pokojowej i w niewielkich kieliszkach (30–50 ml). To trunki o intensywnym aromacie i wyższej zawartości alkoholu, zasługują więc na spokojną degustację, bez pośpiechu.
Sprawdzą się w wielu sytuacjach:
- Po posiłku jako klasyczny digestif, który wspomaga trawienie i przyjemnie zamyka wieczór.
- Do deserów. Wiśniówka, pigwówka czy aronia idealnie komponują się z czekoladą, sernikami i kruchymi ciastami.
- Na prezent. Elegancka butelka domowej lub rzemieślniczej nalewki to pomysł z klasą i charakterem.
- W chłodne wieczory – ziołowe i korzenne nalewki rozgrzewają lepiej niż herbata z imbirem.
- W upalne lato – cytrusowe lub egzotyczne warianty warto podać lekko schłodzone, by poczuć prawdziwe orzeźwienie.
Nalewki są stworzone do celebracji. Dobrane do okazji, pory dnia czy nastroju potrafią zbudować klimat spotkania lub uczynić wieczór wyjątkowym. Owocowe, słodsze smaki sprzyjają popołudniowej sjeście, natomiast te wytrawne i ziołowe lepiej odnajdą się wieczorem.
To nie jest alkohol spożywany „na szybko”, lecz napój z duszą. Wystarczy kilka łyków, by odkryć jego złożoność. Delektuj się nim powoli, z uważnością. Dopiero wtedy nalewka pokaże swoje prawdziwe oblicze.
Jak przechowywać nalewki, żeby nie straciły smaku i aromatu?
Jeśli chcesz cieszyć się pełnym smakiem nalewki nawet po wielu miesiącach, zadbaj o odpowiednie warunki do przechowywania.
- Przede wszystkim trzymaj butelki w chłodnym, zacienionym miejscu, takim jak piwnica, spiżarnia albo dolna szafka z dala od światła i źródeł ciepła.
- Korzystaj z butelek z ciemnego szkła i zawsze szczelnie je zamykaj. Dzięki temu zabezpieczysz trunek przed działaniem promieni UV i utlenianiem, które mogą zmienić smak.
- Ziołowe i wytrawne nalewki zyskują głębię z czasem, więc warto pozwolić im dojrzewać nawet kilka miesięcy. Lżejsze, owocowe warianty lepiej smakują świeże, dlatego nie zwlekaj z ich otwarciem.
- Opisuj każdą butelkę: zapisz datę przygotowania, składniki i ewentualne dodatki. Taka notatka ułatwi porównanie smaków i pomoże odtworzyć najlepsze receptury.
Dzięki odpowiedniemu przechowywaniu Twoje nalewki zachowają swoje właściwości, a nawet staną się jeszcze bogatsze i bardziej złożone z każdą upływającym rokiem.
Nalewka dziś – rzemiosło w nowoczesnym wydaniu
Nalewka przestała być zarezerwowana wyłącznie dla domowej spiżarni. Coraz więcej lokalnych producentów sięga po tradycyjne receptury i łączy je z nowoczesnym podejściem do smaku. Tworzą trunki premium z wyselekcjonowanych składników, dojrzewające w odpowiednich warunkach i dopracowane w każdym szczególe.
Obok klasyki pojawiają się nowe, zaskakujące kompozycje. Współczesne nalewki są różnorodne i potrafią zaskoczyć nawet doświadczonych smakoszy. Znajdziesz w nich kardamon, imbir, chilli, mniej cukru, ekologiczne surowce i wiele więcej. Coraz częściej trafiają też do nowoczesnej kuchni. Świetnie sprawdzają się jako składnik koktajli, bazę do sosów czy dodatek do marynat. To najlepszy dowód na to, że rzemiosło i kreatywność mogą iść w parze, zwłaszcza gdy chodzi o smak i doznania.
Gdzie kupić dobre nalewki?
Domowa nalewka ma swój urok, ale nie każdy ma czas, by ją przygotować. Na szczęście w sklepach Cortez znajdziesz wyjątkowe nalewki od najlepszych polskich producentów – starannie wyselekcjonowane, pełne smaku i charakteru. Nasze półki wypełniają trunki, które zadowolą doświadczonych koneserów, jak i tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z nalewkami.
Szukasz czegoś na prezent, do kolacji, czy po prostu na wieczór z książką? Wszystko to znajdziesz w sklepach Cortez. Zapraszamy!
